Monday 19 January 2015

"Έντγκαρ Άλαν Πόε"



Διακόσια έξι χρόνια, σήμερα από τη γέννηση του Πόε (γεννήθηκε 19 Γενάρη του 1809).
Έτσι, σκέφτηκα να κάνω μια δημοσίευση σχετική μ'αυτό.
Να μη μιλήσω,όμως, για τη ζωή και το έργο του, που λίγο έως πολύ, είναι σε όλους μας γνωστά, αλλά σε συνδυασμό με την ειδικότητά μου ως μουσικού να παρουσιάσω ένα ποίημά του, βαθιά ερωτικό, που αγαπώ πολύ και το λάτρεψαν όλης της γης οι ερωτευμένοι...

Η δύναμη της μουσικής  τo' φερε  πιο κοντά σε κάθε ευαίσθητη ψυχή...αφού το λόγο τον ποιητικό μετουσίωσε σε νότες... κι έπειτα φύσηξε  ζέφυρος κι έφτασε στις καρδιές  μας!


"Annabel Lee", από εικονογράφηση του Edmund Dulac


"Άναμπελ Λη"

Ποίημα ερωτικό με θέμα του το θάνατο μιας όμορφης νέας  με την οποία υπήρξε ερωτευμένος ο αφηγητής,από την παιδική ηλικία.
Ο θάνατος, όμως, δε σήμαινε το τέλος του έρωτά του.
O αφηγητής του ποιήματος περιγράφει την αγάπη του για την Annabel Lee, η οποία ξεκίνησε πριν από πολλά χρόνια σε ένα "βασίλειο δίπλα στη θάλασσα". Η αγάπη των δυο νέων είχε τέτοια ένταση, που τη ζήλεψαν ακόμα και οι άγγελοι!
Για τον λόγο αυτό, ο αφηγητής πιστεύει ότι τα Σεραφείμ προκάλεσαν το θάνατο της αγαπημένης του...



Ακόμα κι έτσι, όμως η αγάπη τους είναι αρκετά ισχυρή ώστε να υπάρχει και πέρα από τον θάνατο, πέρα από τον τάφο ...

Κάθε βράδυ οι δυο ψυχές αγκαλιάζονται.
Είναι ο αφηγητής που ονειρεύεται την Annabel Lee και βλέπει τα μάτια της στη φωτεινότητα των αστεριών.

Κάθε βράδυ ξαπλώνει δίπλα της στον τάφο της, που τον χαϊδεύουν τα κύματα της θάλασσας.

Το ποιητικό υποκείμενο αφηγείται με πόνο την ερωτική ιστορία και μ᾽αυτόν τον τρόπο διατηρεί στη μνήμη του ζωντανή την εικόνα της αγαπημένης του Άναμπελ Λη.
Δεν πρόκειται να την ξεχάσει ποτέ!






Δραματικές εικόνες, ανεμοδαρμένα τοπία, ένταση και δυνατά συναισθήματα με κυρίαρχο τον πόνο από την απώλεια του ερωτικού συντρόφου και φυσικά η εξιδανίκευση της κοπέλας και του έρωτα χαρακτηρίζουν το κείμενο αυτό, που εκφράζει απόλυτα την ατμόσφαιρα του ρομαντισμού της εποχής.
Ένας Πόε παθιασμένα ερωτικός και συνάμα ηδονικά θλιμμένος!

Πορτραίτο του Πόε φιλοτεχνημένο από τον William Abbot Pratt το Σεπτέμβριο του 1849, ένα μήνα πριν από το θάνατό του.

Αχ,φίλοι μου ο έρωτας!
Τι συναίσθημα βαθύ, η αγάπη!Ο έρωτας, που δεν κρίνεται.
Ο έρωτας, που καθαγιάζει ό,τι βρίσκεται γύρω του. 
Ο έρωτας, που δεν έχει ούτε μέτρα, ούτε σταθμά!
Η αγάπη, που είναι μια, χωρίς σύνορα, φραγμούς και αποστάσεις. 
Που δε φοβάται ούτε το θάνατο!το θάνατο, σημείο ορόσημο στη σχέση  και στην πορεία των πρωταγωνιστών του ποιήματος και που νικιέται απ'τις μνήμες, που κρατούν συντροφιά σ'αυτόν, που μένει πίσω.

Η γυναίκα του Πόε, Βιρτζίνια



Το ποίημα "Annabel Lee" λέγεται πως γράφτηκε από τον Πόε στη μνήμη της αγαπημένης συζύγου του, Βιρτζίνια Ελίζα Κλεμ, η οποία είχε φύγει από τη ζωή από φυματίωση δύο χρόνια πριν από τη δημιουργία του.



Βέβαια, το ποίημα έχει διανθιστεί με κάποια στοιχεία, ποιητική αδεία.
Το γράμμα λάμδα του ονόματος  --  Άναμπε(λ)-  (Λ)η --  προσδίδει άφθαστη μουσικότητα στο ποίημα!






"Χρόνια πολλά περάσαν από τότε,
  σ' ένα βασίλειο δίπλα στο γιαλό,
που κάποια κόρη ζούσε, τ' όνομά της
Άναμπελ Λη, θα το 'χετ' ακουστό.
Κι η κόρη αυτή μονάχην είχε σκέψη
να μ' αγαπά και να την αγαπώ.

Ήμαστ' ακόμα δυο μικρά παιδάκια,
σ' ένα βασίλειο δίπλα στο γιαλό:
Μα ήταν τρανή η αγάπη που αγαπιόμαστε-
η 'Αναμπελ Λη κι εγώ. Στον ουρανό
τα φτερωμένα Σεραφείμ, που μας ζηλεύανε,
μας κοίταζαν με μάτι φθονερό.

Κι ήταν γι' αυτό -περάσανε πια χρόνια-
που στο βασίλειο δίπλα στο γιαλό,
κατέβηκε απ' τα νέφη στην ωραία μου
'Αναμπελ Λη, ψυχρό, θανατερό
τ' αγέρι κι οι μεγάλοι συγγενήδες της
την πήραν και μ' αφήσαν μοναχό,
σ' ένα μνημούρι μέσα να τη κλείσουνε
στη χώρα τούτη δίπλα στο γιαλό.

Οι άγγελοι που δεν είχαν τη δική μας
την ευτυχία, ζηλέψαν και γι' αυτό-
Ναι! Και γι' αυτό (καθώς το ξέρουν όλοι
μες στο βασίλειο δίπλα στο γιαλό),
Τ' αγέρι από τα νέφη κάποια νύχτα
κατέβηκε ψυχρό, θανατερό
και μ' άρπαξε τον ώριο θησαυρό.

Κι από των πιο σοφών και πιο μεγάλων
η αγάπη μας τρανότερη πολύ
κι ούτ' οι αγγέλοι πάνω στα ουράνια
κι ουτ' οι δαιμόνοι κάτω απ' το βαθύ
Ωκεανό μπορούνε τη ψυχή μου
να τη χωρίσουν διόλου απ' τη ψυχή
της ωραίας μου 'Αναμπελ Λη.

Γιατί ποτέ δε βγαίνει το φεγγάρι
χωρίς ονείρατα γλυκά να μου κρατεί
της ωραίας μου 'Αναμπελ Λη.
Και πάντα, όταν προβάλλουνε τ' αστέρια,
νιώθω και πάλι τη ματιά τη λαμπερή
της ωραίας μου 'Αναμπελ Λη.
Κι όλη τη νύχτα δίπλα μου τη νιώθω,
συντρόφισσα μου, αγάπη μου ακριβή
μέσα στον τάφο δίπλα στην ακτή
που του πελάου το κύμα αντιλαλεί".

(Μετ: Κ. Παπαδάκης)

Το ποίημα πρωτοδημοσιεύτηκε το 1850 στο περιοδικό Sartain's Union.


 Η Άνναμπελ Λη, ύπαρξη αιθέρια, ιδανική, εξαγνισμένη από το θάνατο πάνω στον ανθό της νιότης της...
Μια γυναίκα, που στοίχειωσε τα όνειρά του, έγινε ποίημα, που μελοποιήθηκε από τον άγγλο συνθέτη Henry David Leslie (1822-1896).

Η μελωδία μετουσιώνεται σε πόνο και χύνεται στην καρδιά.
Ερμηνεύτηκε από μεγάλους λυρικούς τραγουδιστές, όμως  θα το ακούσουμε να εκτελείται  μοναδικά από την εξαίσια φωνή της Τζόαν Μπαέζ.
Αν και εκπρόσωπος της φολκ, καταφέρνει με το ιδιαίτερο ηχόχρωμά της να μας ταξιδέψει σε χώρες φαντασίας και ονείρων...που η αγάπη σε καλεί να την  ακολουθήσεις κι ας είν' ο δρόμος της τραχύς... Μια ερμηνεία κάπως διαφορετική απ΄όσες  την έχουμε συνηθίσει (στα αγωνιστικά κυρίως τραγούδια της).
Με απλό, ανεπιτήδευτο ύφος συνοδευμένα μονάχα από γρατζουνίσματα ψυχής...
Η αισθαντική φωνή της μας φωνάζει: "πίστεψε στην αγάπη, ακόμα κι όταν μπορεί να διασκορπίσει τα όνειρά σου σαν τον βοριά που αφήνει έρημο τον κήπο..."




 "It was many and many a year ago,
In a kingdom by the sea,
That a maiden there lived whom you may know
By the name of Annabel Lee;
And this maiden she lived with no other thought
Than to love and be loved by me..."


Σε μια πιο μοντέρνα ηχοτοπία και με μελωδία απόλυτα ταιριαστή στη γλυκά νοσηρή και πένθιμη ατμόσφαιρα του ποιήματος... σ'ένα περιβάλλον αισθησιασμού με πινελιές στεναγμών η Yasmine Tamara εκτελεί, αφηγείται...απελευθερώνει!


 Yasmine Tamara: "Annabel Lee"


Αχ, έρωτα!...μέλι στο λουλούδι της ζωής!
κοιμίζεις διαβόλους,που ξυπνούν στον παράδεισο, άγγελοι!
Αθόρυβα μπαίνεις στη ζωή,περιπλανιέσαι στ'άστρα!
Κι έπειτα μια απώλεια... σε διαλύει...


Για το ποίημα του Πόε "Ίσραφελ" διαβάστε εδώ.

Το κείμενο έχει δημοσιευτεί και στην κοινότητα του fb The Mythologists



http://maiarcita.deviantart.com/art/Annabel-Lee-108282012
http://www.john-howe.com/blog/2013/05/18/of-serendipity-and-the-suspending-of-centuries/
http://joshuaheinsz.blogspot.co.uk/2010/11/fall-quarter-wrap-up.html

4 comments:

  1. Είναι η μοιρα του έρωτα να δυναμώνει με το θάνατο; ένα είναι βέβαιο ότι τουλάχιστον δε σβήνει, αλλά γεννά αριστουργήματα και εμπνέει αθάνατες μελωδίες! ποια από τις 2 φωνές να διαλέξεις; Τζόαν Μπαέζ,Yasmine Tamara !!! απαγγελία στο πρωτότυπο, υπέροχη απόδοση; όλα μαζί για μια ρομαντική απόδραση σε ονειρικές καταστάσεις που όλοι έχουμε ανάγκη. Ελπίδα μας ευχαριστούμε για τα ταξιδέματα!!!

    ReplyDelete
    Replies
    1. Η Τέχνη κρατά τον έρωτα, αθάνατο,Ράνια μου!και μεις ανάγκη για ταξίδεμα μέσα από το άγγιγμά της!Ευχαριστώ για το πολύ όμορφο σχόλιο!Καλό σου βράδυ!

      Delete
  2. Αγαπημένο θέμα του Πόε ο θάνατος μιας νέας γυναίκας και τα συναισθήματα που απορρέουν απ' τον πόνο. Δυνατό το ποίημα με τον έρωτα να γίνεται αντίζηλος των αγγέλων και να χωρίζουν οι εραστές αφήνοντας στον αφηγητή τον πόνο και την νοσταλγία. Υπέροχη η Μπαέζ, αισθησιακή η Ταμάρα σ' αυτή την εξαιρετική μελοποίηση του Henry David Leslie! Ευχαριστούμε, Ελπίδα μου αγαπημένη! <3

    ReplyDelete
  3. Το διαβασα πριν 60 χρονια(1961) και μου εκανε πολυ μεγαλη εντυπωση διοτι δεν εχω διαβασει πιο ερωτικο ποιημα απο αυτο.Το 1958 ειχα διαβασει το διηγημα της Ματθιλδης Σεραο "Και εκενη δεν απαντησε" το οποιο ειναι κατι αντιστοιχο του Αναμπελ Λη αλλα σε πεζογραφημα.Μου δημιουργησε πρωτογνωρα συναισθηματα που με κυριαρχουσαν επι πολλες ημερες και ποτε δεν εχω ξαναδιαβασει πιο ερωτικο πεζογραφημα απο αυτο.Η Ματθιλδη Σεραο ηταν μια ποιητρια που γεννηθηκε και εζησε στην Πατρα (Ιταλικης καταγωγης).Απο συμπτωση εζησε στο σπιτι που εζησε και ο Κωστης Παλαμας την ιδια χρονικη περιοδο.

    ReplyDelete