Thursday 19 November 2015

"Αγία Πετρούπολη, γέφυρα Anichkov"



Ευτυχώς δεν είχε ζέστη.Ο καιρός ευνοούσε το πολύωρο περπάτημα σε μια μεγαλούπολη, προσωποποίηση της μεγαλοπρέπειας  και της φήμης του ρωσικού λαού.
Βρισκόμουν στην Αγία Πετρούπολη και είχα από νωρίς ξεκινήσει τη βόλτα στην περίφημη λεωφόρο Νιέφσκι.
Είχα δει και θαυμάσει τα περισσότερα μεγαλόπρεπα κτίσματα στα δεξιά και τ' αριστερά της.
Υπολειπόταν όμως μια γέφυρα σημειωμένη στο χάρτη μου μέσα σε ένα κόκκινο κύκλο από χοντρό μαρκαδόρο, που σημαίνει πως στην έρευνά μου πριν το ταξίδι κάτι σημαντικό θα είχα βρει για να θέλω να την επισκεφτώ, ντε και καλά!

Η παρέα μου συμφώνησε να την φτάσουμε, αφού φαινόταν πως είμαστε κοντά στη γέφυρα Anichkov, με όση ευγένεια τής είχε αφήσει η υπομονή της… 
Στα πρόσωπα κάποιων είχα διακρίνει με την άκρη του ματιού μου μορφασμούς δυσανασχέτησης και μάλλον ήταν η στιγμή να δώσουν τον εσωτερικό όρκο τους πως δεν ξαναταξιδεύουν με την ψιλολόγα, ακόρεστη Ελπίδα !
Έκανα πως δεν είδα ή άκουσα και προχώρησα με βημα ταχύ κατά μήκος του Φοντάνκα, ενός καναλιού του Νέβα, πρώτη γέφυρα του οποίου ήταν η Άνιτσκοφ, πλαισιωμένη με σκαλιστά υπέροχα κιγκλιδώματα, αλλά κυρίως με τα τέσσερα γλυπτά στις άκρες της, πρότυπα για όλους τους μετέπειτα καλλιτέχνες του είδους.

«Λέω να γυρίσουμε πίσω.Νομίζω έχουμε πάρει λάθος δρόμο.
Έχουμε χαθεί κι απομακρυνθήκαμε αρκετά από το κέντρο της πόλης»

ακούστηκε η φωνή της Μαρίας.
Τα πρόσωπα όλων φωτίστηκαν…με τη λάμψη της ανακούφισης. Σα να περίμεναν κάποιον να πάρει την πρωτοβουλία να ανακόψει τη φόρα μου γι’αυτή την απογευματινή βόλτα, που παρότι δεν είχε ζέστη είχαν ιδρώσει τα μέτωπα όλων μας από το μη αναμενόμενο, πολύωρο περπάτημα…
Ο άντρας μου με κοίταξε και μου’ κανε νόημα με τα μάτια, σα να μου λέει:

«Ε, δίκιο έχουν ! Το παράκανες! Ας γυρίσουμε, ακολουθώντας την επιθυμία των πολλών!»

Κοντοστάθηκα, προβληματίστηκα...


Ήμουν αγενής με αυτή την επιμονή μου κι ετοιμαζόμουν να ζητήσω συγγνώμη και να δεχτώ την πρόταση για επιστροφή στην πόλη, όταν αγναντεύοντας κάπως πιο πέρα πήρε το μάτι μου ένα ροζ-σωμόν κτίριο με γύψινες διακοσμήσεις, που κάτι μού θύμιζε από φωτογραφίες.

«Να, βρε παιδιά!Φτάσαμε!Ούτε εκατό μέτρα ακόμη!»


Εγωισμός, απίστευτος εγωισμός, αν το σκεφτείς.


Δεν θα θέλατε να βλέπατε το βλέμμα που μου' ριξε ο σύζυγος, νοιώθοντας όλη τη ντροπή που θα’ πρεπε να αισθάνομαι εγώ εκείνη την ώρα για την αναστάτωση που είχα προκαλέσει.
Άνοιξα λίγο το βήμα μου να διαπιστώσω ιδίοις όμμασι ό,τι είχα κατά νου.

Προπορεύτηκα της παρέας και…δεν είχα άδικο!




Το ροζ κτίριο ήταν το ανάκτορο Μπελοζέρσκι, μιας πριγκιπικής οικογένειας του Κιέβου, σε νεομπαρόκ στυλ, διακοσμημένο περίτεχνα με κορινθιακούς κίονες και μικρά μπαλκονάκια στην πρόσοψη που στηρίζονταν σε μια σειρά από Άτλαντες.


Κοντοστάθηκα για ελάχιστα λεπτά, ως να με φτάσει το τσούρμο  και  θαύμασα τις κομψές γιρλάντες, που στόλιζαν τους εξωτερικούς τοίχους, τα σιδερένια λεπτοδουλεμένα
κάγκελα και τη μεγάλη ξύλινη
εξώπορτα με τα πολυσχιδή σκαλίσματα και το μπρούτζινο πόμολο.


Οι ανάγλυφοι Άτλαντες με τα γεροδεμένα κορμιά τους, μάλλον σε δωρικό ρυθμό, στηρίζουν τα μικρά αίθρια υπομένοντας τη θεία τιμωρία με θαυμαστή εγκαρτέρηση, ατενίζοντας τα νερά του Νέβα...

Απέναντι, ήταν η περίφημη γέφυρα με τα άλογα.
Όλοι σχεδόν συγχρονισμένα βγάλαμε ένα επιφώνημα ανακούφισης…
Το δικό μου ήταν επιφώνημα θαυμασμού!

Απλή, αλλά κομψή στην κατασκευή της με τρία τοξωτά ανοίγματα στην κάθε πλευρά, που πλαισιώνονταν από λεπτεπίλεπτα συμμετρικά κάγκελα με μορφές από θαλάσσια όντα..

Γοργόνες, ψάρια, ιππόκαμποι και μυθολογικοί τρίτωνες…δοσμένα με μια διάσταση παραμυθική από τους μάστορες της τέχνης, που τα δημιούργησαν!

Η γέφυρα Anichkov είναι η παλαιότερη γέφυρα πάνω από τον ποταμό Fontanka στην Αγία Πετρούπολη, κατασκευάστηκε αρχές του 18ου αι. μετά από διαταγή του Μεγάλου Πέτρου και πήρε το όνομα του επιβλέποντος την οικοδόμηση της γέφυρας.

Τα πιο εντυπωσιακά στολίδια της πέραν των κιγκλιδωμάτων είναι τα τέσσερα γλυπτικά συγκροτήματα στα άκρα της. 

Πρόκειται για όμορφα έργα από χυτό ορείχαλκο , δημιουργήματα του  Peter Klodt, που παριστάνουν την εξημέρωση του αλόγου σε τέσσερεις φάσεις, στην ουσία τον αγώνα του ανθρώπου με τη φύση.


Μοναδικά παραδείγματα τέχνης του γερμανικής καταγωγής, αγαπημένου γλύπτη του τσάρου Νικολάου , γιατί ο ίδιος δεν εμπνεύστηκε μόνο τα σχέδια των γλυπτών αλλά και έχυσε τα αγάλματα με τα δικά του χέρια!






     








Ο καλλιτέχνης αγαπούσε πολύ τα ζώα και έτρεφε ιδιαίτερη συμπάθεια για τα αραβικά άλογα, όπως και ο τσάρος!

Στη πάνω πλευρά της γέφυρας στήθηκαν δυο γύψινα ομοιώματα των πρωτοτύπων γιατί ο τσάρος χάρισε τα αυθεντικά, το ένα στο βασιλιά της Πρωσίας και το άλλο στη Νάπολη για την άψογη  φιλοξενία  κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στην ιταλική πόλη.

Όλων απορία ήταν πώς τα γλυπτά δεν καταστράφηκαν  κατά τη διάρκεια της πολιορκίας του Λένινγκραντ.Ευτυχώς η προνοητικότητα των αρμοδίων λειτούργησε σε όφελος της τέχνης και του πολιτισμού καθώς τα γλυπτά αφαιρέθηκαν και κρύφτηκαν στα υπόγεια  του Anichkov Palace, που βρίσκεται παραπλεύρως.
Έτσι, σε αντίθεση με τη γέφυρα, τα γλυπτά παρέμειναν ανέπαφα και επέζησαν του πολέμου.
Τα κοιτάζω εκστασιασμένη...Η ανατομία των σωμάτων απολύτως φυσική!

Οι ντόπιοι κινούνται σε ρυθμούς γρήγορους.Περπατούν χωρίς να δίνουν σημασία σε ό,τι οι τουρίστες επεξεργάζονται λεπτομερώς γύρω τους.
Τα αυτοκίνητα διαβαίνουν τη γέφυρα σε μια ακατάπαυστη ροή, αλλά εγω απτόητη περνάω απέναντι να δω από κοντά όλες τις φάσεις της δάμασης του αγριότητας…του ανεξέλεγκτου, που ζητά όρια...

Βρίσκω το μέρος ως ένα από τα πιο ρομαντικά μέρη της πόλης.
Περήφανα , αγέρωχα άτια, μορφές εκφραστικές, με μια απίστευτη δυναμική!  


Στο ένα ο νεαρός γητευτής προσπαθεί να  καθοδηγήσει το άλογο… 
Στο άλλο γονατίζει με το χαλινάρι τυλιγμένο στο χέρι προσπαθώντας να το συγκρατήσει καθώς ορμά προς τα μπρός. 
Στο τρίτο ο δαμαστής έχει ρίξει κάτω τον άγριο επιβήτορα και στο τελευταίο τού τραβά τα γκέμια, να πάψει τον καλπασμό...

Άγρια, οργισμένη ακόμα κι η χαίτη π’ανεμίζει στο ρώσικο άνεμο…
Ακούω τ' αλογίσια ρουθουνίσματα, τρελαμένες αντηχήσεις ενός χλιμιντρίσματος, που δονεί ολάκερη τη γέφυρα στο πάλεμα με την τιθάσευση , με την υποταγή…
Νοιώθω το σφρίγος της ζωικής φύσης, μυρίζω το χνώτο της λεηλατημένης ψυχής… και το πρότερο αγέρωχο άτι, παραδομένο στα χαλινάρια τ’ άπονα, στα χαλινάρια τα σφιχτά…

Καμαρώνω τη δύναμή σου, άνθρωπε!!

Οι σκέψεις ξεμάκρυναν αρκετά…και θα μπορούσαν να πάνε ακόμα παραπέρα, αλλά ήταν ώρα να γυρίσουμε.
Κάτω απ’τα σύννεφα, τα φωτισμένα από το πορφυρό ηλιοβασίλεμα αποχαιρέτησα τη γέφυρα των αλόγων.

Στο γυρισμό κράτησα κάποιες σημειώσεις να τις διαβάσουμε στη μνήμη αυτού, που τα δημιούργησε, του καλλιτέχνη γλύπτη Peter Clodt, που πέθανε σαν σήμερα 20 Νοέμβρη του 1867...


Το κείμενο δημοσιεύτηκε και στο ηλεκτρονικό περιοδικό iporta.gr

No comments:

Post a Comment