Robert Burns, «A Red, Red Rose»

«Ποίηση, είναι Μουσική χωρίς νότες»

Η φράση ανήκει στον Robert Burns, έναν από τους πρωτοπόρους ρομαντικούς ποιητές, τον εθνικό ποιητή της Σκωτίας.
Ο Burns γεννήθηκε σαν σήμερα 25 Γενάρη του 1759 και η ποίησή του που συνήθως είναι γραμμένη στην τοπική σκωτσέζικη διάλεκτο διακρίνεται για το ρομαντισμό, την απλότητα και τα λυρικά της στοιχεία.

Κάθε χρόνο στις 25 Ιανουαρίου, βραδιά της γέννησής του σε όλη την Σκωτία διοργανώνονται «Δείπνα του Μπερνς» όπου πριν από την πρόποση γίνονται ποιητικές αναλύσεις στη μνήμη του.

Στo δείπνο του Burns, σερβίρονται παραδοσιακά εδέσματα, κυρίως haggis(εθνικό φαγητό της Σκωτίας, με κιμά από εντόσθια αλεσμένα με κρεμμύδι, βρώμη και διάφορα καρυκεύματα που σιγοβράζει σε στομάχι προβάτου-διαδικασία όμοια με τη δική μας γαρδούμπα σε μπόλια), neeps(βραστά γογγύλια-φυτικές ρίζες, γουλιά) και tatties(πατατοπουρές). Οι γκάιντες παίζουν ασταμάτητα και φυσικά ρέει άφθονο το ουίσκι, εθνικό ποτό της Σκωτίας.

Στο παρακάτω εικαστικό του Alexander Fraser απεικονίζεται ο ποιητής Ρόμπερτ Μπερνς με τη σύζυγό του, τέσσερα από τα εννιά παιδιά τους και οικογενειακούς φίλους γύρω από το τραπέζι που έχει στρωθεί για το δείπνο. Τιμητική θέση πάνω στο τραπέζι κατέχει το  haggis.

  

"The haggies Feast", Alexander Fraser
(thelikker.com)

   

Τα τελευταία χρόνια της ζωής του, ο Μπερνς εργάστηκε πάνω στην καταγραφή και διατήρηση των παραδοσιακών τραγουδιών της Σκωτίας και πράγματι η συλλογή του περιλαμβάνει πάνω από 300 τραγούδια.

Από τα πιο γνωστά του, το «Auld Lang Syne», που το ακούμε συνήθως χορωδιακά την περίοδο της Πρωτοχρονιάς, ως αποχαιρετιστήριο άσμα στον παλιό χρόνο.

Γι’αυτό το απόγευμα όμως, διάλεξα να ταξιδέψουμε μ’ένα ποίημά του γεμάτο τρυφερότητα, χάρη, πηγαία ευαισθησία και άκρατο ερωτισμό…

«A Red, Red Rose»

Είν' η αγάπη μου σαν ένα πορφυρένιο ρόδο

Που μόλις ξεπετάχτηκε τον πρώτο μήνα του καλοκαιριού:

Είν' η αγάπη μου σαν τη μελωδία

Που παίζεται γλυκά σ' ένα ρυθμό αρμονικού συντονισμού.

Τόσ' όμορφη είσαι εσύ, γλυκειά μου αγαπημένη,

Τόσο βαθειά εγώ σε αγαπώ:

Κι ακόμα θε' να σ' αγαπώ, ακριβή μου,

Μέχρι να λείψει το θαλασσινό νερό.

Μέχρι που ολότελα οι θάλασσες στερέψουν, ακριβή μου,

Κι οι βράχοι λιώσουν με του ήλιου το λαμπρό το φως:

Κι εγώ θα σ' αγαπώ ακόμα, ακριβή μου,

Ενώ κινούμενη άμμος θα' ναι της ζωή μου η οδός

Να 'σαι καλά μοναδική μου αγαπημένη

Ένα αντίο προσωρινά!

Και θα ξανάρθω, ακριβή μου αγαπημένη.

Έστω κι αν βρίσκομαι δέκα χιλιάδες μίλια μακριά.

(Μτφ.: Χρίστος Γούδης)

Το 1840 το ποίημα μεταφράστηκε στα γερμανικά και μελοποιήθηκε από τον τον Robert Schumann, «Dem roten Röslein gleicht mein Lieb», και το ακούμε από τον λυρικοβαρύτονο Thomas Hampson, για τον οποίο το θαυμασμό της είχε εκφράσει ανοιχτά η Elisabeth Schwarzkopf:

Ακούμε την παραδοσιακή μελωδία του τραγουδιού από τον σκωτσέζο τενόρο Kenneth McKellar, για τον οποίο οι μουσικολόγοι χαρακτηρίζουν ως την πλέον αξιοσημείωτη ερμηνεία των τραγουδιών του Ρόμπερτ Μπερνς.

Mια πανέμορφη εκδοχή του ποιήματος σε εκλετικό ύφος για μικτή χορωδία συνοδευμένη από κουαρτέτο (πιάνο, βιολί, βιόλα και κλαρινέτο) δίνει ο αμερικανός René Clausen:

Υποβλητική η ατμόσφαιρα που πλάθουν οι χορωδιακές φωνές συνοδεία πιάνου στην διασκευή του James Mulholland: